اصول تغذیه: غذای تر و تازه بخور! از طبیعت استفاده کن!
نگاه دین، تنها به جنبهی معنوی غذا نیست؛ بلکه دستورهایی نیز وجود دارند که صرفا برای سلامت بدن است.
یکی از مهمترین اصول تغذیه، استفاده از مواد غذایی تازه است. محصولات غذایی از زمان برداشت در گیاهان یا ذبح در حیوانات، قدرت دفاعی خود را از دست میدهند. در مرحلهی اول آب آنها شروع به تبخیر میکند و کمی آب، هرچند که مواد غذایی را فاسد نمیکند اما از ارزش آنها میکاهد. از دست دادن قدرت دفاعی باعث حملهی شدید میکروارگانیسمهای خارجی میشود و مواد غذایی به سمت تغییراتی سریع حرکت میکنند. قرآن در آیه 14 سوره نحل که از نعمت تسخیر دریا توسط انسان سخن گفته است میفرماید: «لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا» قید «تازه بودن» برای گوشت یکی از نعمتهایی است که خداوند آن را یادآوری میکند. در روایتی آمده است که «خوردن گوشت غیرتازه (خشکیده) باعث پیری زودرس میشود». بنابراین میتوانیم بگوییم آموزههای دینی با موادغذایی کنسروی یا هر چیزی که مدت زیادی از تولید آن میگذرد و به کمک مواد افزودنی نگهداشته شدهاند، موافق نیست.
طبیعت در رژیم غذایی اسلامی برای انسان، نقش مهمی دارد. قرآن هشت تغذیه برای انسان و حیوانات نامبرده است که از گیاهان، حبوبات و دانهها و میوهها هستند: «فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا وَعِنَبًا وَقَضْبًا وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا وَحَدَائِقَ غُلْبًا وَفَاكِهَةً وَأَبًّا مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ» عبس 27 – 32 افزون بر این گوشتی که یک مرحله پس از طبیعت است یعنی از گوشت حیوانی که از طبیعت تغذیه کرده است، نیز در رژیمغذایی است و تنها مواردی از آن استثناء شدهاند. اما در صورتی که واسطه گوشت تا طبیعت مستقیم، دو واسطه باشد (یعنی گوشت حیوانِ گوشتخوار) در رژیم غذایی اسلامی، حرام است.
استفاده از گوشتِ حلال در اسلام هرچند حلال است، اما به استفاده کم از آن توصیه شده است. علی (ع)، خود کم گوشت میخورد و میفرمود: «شکمتان را مقبرهی حیوانات نکنید» همچنین فرمود: «مدام گوشت نخورید که همچون شراب برای بدن مضر است» اما به هر حال خوردن گوشت حیوانات علفخوار که مورد کراهت نباشند و مواردی استثناء، در اسلام حلال شده است. در قرآن نیز به این مسأله تصریح شده است: «وَالْأَنْعَامَ خَلَقَهَا ۗ لَكُمْ فِيهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ» نحل 5. در مورد گوشت در آموزههای دینی چند مراقبت وجود دارد که عبارتاند از:
- پرهیز از خوردن دایم آن و همچنین پرهیز از ترک دایم آن
پیامبر فرمودهاند: «برای تقویت قوای بدن، گوشت بخورید و اگر کسی چهل روز بخاطر فقر یا نداری گوشت نخورد، به امید خدا وام بگیرد و گوشت بخرد و میل کند». و همچنین فرمودند: «هر کس چهل روز پشت سر هم گوشت بخورد، سنگدل میشود»
- شستشوی گوشت قبل از پختن
- پرهیز از خوردن گوشت خام
- پرهیز از خوردن گوشت خشکیده (که در قدیم برای نگهداری مرسوم بوده است)
فعالیت عملی
برای ساختن یک عادت طبق آموزههای دینی آمادهای؟
میتوانی آموزههای مهم دینی که بسیار کممؤونه است را تمرین کنی و میتوانی به ما مأموریت بدهی که به تو هر وقت که خواستی یادآوری کنیم
- پیش از شروع غذا و پس از اتمام آن، کمی نمک مزه کن.
- لقمهها را کوچک بدار
- غذا را کاملا بجو